Tragedia 8-letniego Kamilka, który umarł skatowany przez ojczyma, poruszyła całą Polskę. Nie możemy ograniczyć się do wyrażenia naszego smutku i oburzenia. Potrzeba działań, które pomogą zapobiec takim tragediom w przyszłości.
Apelujemy do Ministra Sprawiedliwości i Rzecznika Praw Dziecka o przeprowadzenie kompleksowej analizy zdarzeń, które poprzedziły śmierć dziecka, w tym zwłaszcza analizy postępowania instytucji, z którymi stykał się Kamil (opieki społecznej, szkoły, sądu, policji, służby zdrowia). Apelujemy także o przeprowadzenie analizy innych dramatów maltretowanych dzieci, do których dochodziło w ostatnich latach oraz wyciągnięcie wniosków i zaproponowanie zmian systemowych.
Apelujemy do wszystkich partii politycznych i mediów o to, żeby zamiast wykorzystywać tą tragedię do ataków na oponentów politycznych i światopoglądowych oraz przepychania swojej wizji świata, wypracowały rozwiązania, które realnie mogą przyczynić się do ograniczenia takich tragedii.
Symptomów wskazujących na to, że Kamil może być ofiarą przemocy, było co najmniej kilka. Chłopiec uciekał z domu, pojawił się w szkole ze złamaną ręką i rozciętą wargą, a następnie w tym stanie trafił do szpitala, gdzie założono mu gips.
Rodzina Kamila była objęta kuratelą przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Już w czerwcu 2021 roku pracownicy socjalni złożyli wniosek do sądu rodzinnego o zabezpieczenie dzieci w pieczy zastępczej, który został jednak odrzucony.
Co się stało, że finalnie nikt Kamilowi nie pomógł? Czy można było uniknąć tej tragedii? Zawiódł system czy konkretne osoby?
To bardzo ważne pytania pod kątem zapobiegania podobnym tragediom w przyszłości. Dlatego potrzeba, aby organy mające do tego uprawnienia dokładnie przeanalizowały sprawę.
Łatwo jest ferować wyroki już po fakcie znając sprawę jedynie z mediów. Zaniechania i błędy mogą być w zupełnie innych miejscach niż może się nam wydawać, dlatego zostawmy wyjaśnienie sprawy odpowiednim organom, wymagając od nich tego, aby zrobiły to kompleksowo.
Potrzeba też, aby poddano analizie i spróbowano wyciągnąć wnioski także z innych dramatów maltretowanych dzieci, do których dochodziło w ostatnich latach.
Zbiorcza analiza wielu przypadków może pozwolić skuteczniej zdiagnozować przyczyny tragedii i luki w systemie ochrony dzieci.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę już od kilku lat domagała się wprowadzenia procedury i prawnego obowiązku analizowania przyczyn przypadków śmierci dzieci. Takie mechanizmy działają w Wielkiej Brytanii, Stanach czy Australii. Warto byłoby takie rozwiązanie wprowadzić na stałe.
Apelujemy do partii politycznych, aby spróbowały wypracować także inne rozwiązania prawne, które realnie mogą przyczynić się do ograniczenia takich tragedii. Na pewno warto byłoby rozważyć m.in.:
• opracowanie przez wszystkie placówki i organizacje mające kontakt z dziećmi ścieżek szybkiego i skutecznego reagowania na podejrzenia krzywdzenia dziecka;
• przeszkolenie wszystkich pracowników pracujących z dziećmi z zasad bezpiecznego kontaktu, rozpoznawania symptomów krzywdzenia i podejmowania interwencji;
• szkolenia dla młodzieży z rozpoznawania przemocy rówieśniczej;
• wdrożenie rozwiązań informatycznych, które mogłyby podpowiadać lekarzom, że mają do czynienia z ofiarami przemocy;
• zwiększenie finansowania opieki społecznej (niedofinansowanie przekłada się na brak pracowników, przeciążenie pracą, zmuszanie do szukanie innej pracy wielu kompetentnych i empatycznych osób));
• dopuszczenie asesorów do orzekania w sądach rodzinnych, które to rozwiązanie pomogłoby odciążyć sądy i pozwoliłoby dokładniej przyjrzeć się poszczególnym sprawom;
• wsparcie instytucji rodziny zastępczej.
To tylko niektóre z przykładów rozwiązań, które mogłyby pomóc. Jest ich więcej i istnieje potrzeba, aby osoby odpowiedzialne za tworzenie prawa zajęły się ich opracowaniem i wdrożeniem. Byłoby pięknie, gdyby można to było zrobić ponad politycznymi podziałami.
Z całą pewnością wykorzystywanie dramatu Kamilka w walce politycznej i światopoglądowej nie pomoże w zapobieganiu podobnym tragediom. Z głębokim smutkiem przyjmujemy teksty w rodzaju Newslettera „Gazety Wyborczej” zatytułowanego „Kamilek nie żyje, ale dla PiS najważniejsza jest seksualizacja dzieci”, w którym pojawiło się zdanie: „Policja w imię dobra rodziny za każdym razem odprowadzała je do domu na kolejną porcję tortur, mimo skarg i postępowania sąd rodzinny nie odebrał Kamilka rodzinie, bo – jak wiadomo – rodzina jest najważniejsza.”. W jednym tekście wykorzystano tragedię chłopca do ataku na nielubianą partię polityczną oraz instytucję rodziny (rodziny należy wspierać, ale jest oczywiste że w rodzinach także zdarzają się patologie i należy je zwalczać) i dyskredytację ważnego postulatu, jakim jest walka z seksualizacją dzieci. Podobnych tekstów i komentarzy było niestety o wiele więcej.
